Informatie en misstanden over de werking van ozon op een koivijver
Ozon wordt veel gebruikt op vijvers en koivijvers, helaas is het slecht gesteld met de kennis over ozon in de koiwereld. Op de diverse forums en bij talloze koidealers kom je de meest wilde uitspraken tegen over ozon (mede hierdoor hebben wij een zeer beperkt aantal dealers in de koiwereld). Dit is erg jammer, het ozon wordt in een verkeerd daglicht gezet en bovendien worden er op deze manier verkeerde adviezen gegeven. Zo komen wij elk jaar langs bij tientallen ozoninstallaties op koivijvers die niet goed functioneren.
Hoog tijd om hier een aantal hardnekkige misverstanden de wereld uit te helpen.
Wat is restozon?
Restozon en opgelost ozon worden vaak met elkaar verward. Restozon is ozon wat niet is opgelost in water. De luchtbellen die u in een reactor ziet opstijgen is dus eigenlijk restozon zodra deze bellen het water verlaten. Een reactor zal daarom ook altijd een aansluiting hebben waar het ingebrachte lucht/ozon mengsel weer uitkomt. De gasstroom die hier uit komt bevat dus ook ozon, of te wel, restozon.
Dit is gelijk een reden waarom wij een tegenstander zijn van statische mixers. Een statische mixer heeft een bedroevend laag rendement waardoor het merendeel van het ingebrachte ozon als restozon de mixer weer verlaat. Daarbij wordt er doorgaans geen ontgas mogelijkheid ingebouwd waardoor al het restozon pas in de vijver kan ontgassen!<
Wat is opgelost ozon?
De naam zegt het eigenlijk al, ozon dat is opgelost in water. Net als zuurstof kan ook ozon worden opgelost in water, zelfs stukken beter dan zuurstof. Een goede reactor zal dan ook een groot deel van het ingebrachte ozon oplossen in water, dit kunt u echter niet zien. Met de installaties die op koivijvers worden gebruikt zijn maar hele lage waardes opgelost ozon te behalen, dit heeft met de ozongas concentratie te maken. Dit is maar goed ook omdat hogere waardes slecht kunnen zijn voor uw koi.
Een redox waarde van 350~400 mV is een goede waarde voor vijvers.
Deze waarde is voor een vijver eigenlijk te hoog, 275mV is een betere richtlijn. Strikt genomen is de juiste redox waarde alleen te bepalen als men ook de pH waarde van het water weet, dit gaat echter te ver om hier te beschrijven. Een te hoge redox waarde is te herkennen aan het blauw kleuren van het water. Voor de koi is dit niet goed omdat het water een te hoge oxidatie waarde heeft, dit irriteert de slijmhuid van de koi.
Het vijverwater is blauw of heeft een blauwe gloed.
Zoals hierboven vermeld is dit een teken dat de redox waarde van het water te hoog is. Een hoge redox waarde geeft aan dat er weinig te oxideren materiaal in het water aanwezig is. Eventueel in het water aanwezige verkleuring is volledig geoxideerd waardoor het water een helder blauwe kleur krijgt.
Er wordt soms beweerd dat blauw water komt door een slechte contacttijd, er zou dan opgelost ozon in het water blijven. Deze uitspraak botst echter met elkaar; bij een slechte contacttijd is het immers nauwelijks mogelijk om ozon in water op te lossen, er zit dus amper opgelost ozon in het water. Wat men waarschijnlijk bedoelt is dat het water niet goed wordt ontgast (oorzaak kan een te korte contacttijd zijn) waardoor er ozonbellen in het water blijven zitten. Deze bellen komen vervolgens in de vijver terecht.
Een redoxmeter meet de hoeveelheid ozon in het water.
Dit is zeker niet het geval, een redoxmeter meet het oxiderend vermogen van water. Dit geeft een indicatie van de mate waarin het water in staat is om vervuiling te oxideren. Bij hogere redox waardes (>500mV) is er wel een redelijk duidelijk verband tussen de redox waarde en de hoeveelheid opgeloste ozon. Aangezien we in vijvers niet met deze hoge redox waardes werken zegt de redox waarde in dit geval dus niets over de hoeveelheid opgelost ozon.
Als u de hoeveelheid opgelost ozon wil meten dan zijn hier speciale meters voor te koop die een ozonconcentratie in mg/l of PPM aangeven. Heel iets anders dus als de redox waarde die wordt uitgedrukt in mV (millivolt en geen Mv, oftewel megavolt!!)
Door ozon wordt mijn vijver steriel.
Een vijver steriel krijgen met de hoeveelheden ozon die doorgaans worden geadviseerd is nagenoeg onmogelijk. Bij een verkeerd gebruik kan er wel vrij ozon in het vijverwater komen (de eerder genoemde ozonbellen / restozon) wat nadelige gevolgen voor uw vissen heeft. De gevolgen hiervan kunnen wel worden verward met een steriele vijver. De slijmhuid van de koi raakt hierdoor geïrriteerd en in extreme gevallen kunnen er zelfs gaten ontstaan in de huid.
Ozon breekt ammonia / ammonium af of versnelt dit proces.
Strikt genomen is dit onder bepaalde condities waar. Bij een pH hoger dan 7 kan ammonium geoxideerd (het breekt het niet af) worden naar nitraat. Dit proces duurt echter ontzettend lang. Pas bij een pH groter dan 9 is de invloed van ozon op ammonium noemenswaardig.
In een vijver zal ozon dus nauwelijks invloed hebben op ammonium. Om u een idee te geven, bij een pH van 9 kan ozon de ammonium concentratie halveren in 15 minuten. Bij een pH van 8,4 duurt dit al langer dan 30 minuten! Daar komt nog bij dat er in vijvers doorgaans zoveel organische vervuiling is om te oxideren dat de ozon al is verbruikt voordat het überhaupt wat met ammonium kan doen.
Voor een vijver kunnen we daarom rustig stellen dat ozon geen invloed heeft op de oxidatie van ammonia en ammonium.
Ozon breekt nitriet af of versnelt dit proces.
Nitriet wordt door ozon omgezet naar nitraat, zonder dat hier zuurstof voor nodig is. De pH heeft geen invloed op de omzetting van nitriet, hoewel dit soms wel beweerd wordt.
Ozon breekt nitraat en fosfaat af of versnelt dit proces.
Ozon heeft geen direct effect op het nitraat of fosfaat gehalte in het water.
Ozon zorgt ervoor dat mijn biologische filter beter gaat functioneren.
Doordat het zuurstof verbruik van oxidatie processen door ozon zal verlagen is er meer zuurstof beschikbaar voor het biologisch filter. Hierdoor zal het biologisch filter beter gaan functioneren.
Ozon voegt extra zuurstof toe aan het water.
Ja en nee. De ingebrachte ozon zal terugvallen naar zuurstof en is dus zuurstof verhogend. Hetzelfde effect kan echter veel goedkoper met een luchtpompje worden bereikt. Wat wel een belangrijk voordeel is dat ozon het zuurstof verbruik van uw vijver zal verlagen omdat het stoffen oxideert, waar anders veel zuurstof voor nodig zou zijn.
Ozon helpt tegen zweefalg.
De gemiddelde ozoninstallatie op een vijver zal weinig tegen alg doen, de reactietijd is simpelweg veel te kort. Om alg af te doden is een minimale reactietijd van 4~5 minuten nodig. Een C/T waarde van 1.5 is benodigd om alg goed te oxideren, bij een contacttijd van 5 minuten houdt dit in dat er 0.3mg/l ozon in het water moet zitten. Iets wat met en gemiddelde installatie op een vijver niet zal lukken.
Ik kan een UVC lamp achter mijn ozon installatie plaatsen om restozon af te breken.
Zowel restozon en opgelost ozon kunnen met UVC worden afgebroken. Wij raden het echter sterk af om een UVC lamp te plaatsen achter de ozonreactor. UVC licht zorgt er namelijk voor dat opgelost ozon wordt omgezet in waterstofperoxide en in OH- radicalen. Als u gebruik maakt van een goede ozonreactor is het ook helemaal niet nodig om een UVC lamp in te zetten om opgelost ozon of restozon af te breken. Bij het gebruik van een ozoninstallatie dient u de UVC lamp altijd voor of parallel aan de ozonreactor te zetten en nooit na de ozonreactor!
Er is 1 gram ozon per 20 m³ water nodig.
Dit is afhankelijk van vele factoren, de werking van uw ozonreactor en de ozonconcentratie zijn hiervan de belangrijkste. Met een slechte ozonreactor zal 1 gram ozon niet genoeg zijn, met een goede ozonreactor kan 1 gram genoeg zijn voor 50m³ water.
1 gram ozon, is 1 gram ozon
Dit lijkt misschien wat raar, maar leest u het onderstaande stuk tekst, dan begrijpt u vast wat wij hier mee bedoelen.
Bij het selecteren van een ozongenerator is het belangrijk om een aantal dingen in acht te nemen. De meeste fabrikanten vermelden namelijk helaas niet de meetcondities waaronder de ozonopbrengst is gemeten, als deze überhaupt is gemeten. In feite zegt deze waarde dan dus niks.
De meetcondities maken namelijk een groot verschil! De ozonopbrengst van veel (budget) ozongeneratoren is gemeten bij een dauwpunt van de toevoer lucht van -40 of -60 graden Celsius(als deze überhaupt al is gemeten). Met een standaard luchtdroger gevoed door een luchtpompje zult u met moeite een dauwpunt van +5 graden Celsius halen. Dit verschil van 45 graden Celsius zorgt er echter wel voor dat uw ozongenerator in de praktijk niet 1 gram ozon zal geven maar waarschijnlijk eerder 0,5 gram of minder.
Daarnaast is de hoeveelheid lucht die nodig is om 1 gram ozon te produceren een belangrijke factor, deze bepaalt de ozonconcentratie. Deze waarde zegt iets over hoe makkelijk het ozon zal uitwisselen met het water.
Een goede ozongenerator zal tussen de 5 en 8 liter lucht nodig hebben (dauwpunt van 0 graden) om 1 gram ozon per uur te genereren. Er zijn er ook die voor dezelfde hoeveelheid ozon ruim 20 liter nodig hebben, de ozonconcentratie is dan een factor 4 lager!
U ziet, 1 gram ozon is niet altijd 1 gram ozon
Ozon is bij een correct gebruik een zeer goede en veilige aanvulling op uw filter. Bij een verkeerd gebruik is het echter gevaarlijk (zowel voor u als voor uw vissen), laat u daarom goed adviseren voordat u een ozon installatie aanschaft! Neem vrijblijvend contact met ons op voor meer informatie.
© Tol Watertechniek